Маці Божая Добрай Рады

Маці Божая Добрай Рады – гэта тытул наданы Найсвяцейшай Дзеве Марыі з мэтай падкрэсліць Яе ролю пасрэдніцы і настаўніцы, якая выпрошвае ў Бога святло ў цяжкіх сітуцыях, асабліва тых, што патрабуюць разважлівых рашэнняў у духоўным жыцці або апостальскай дзейнасці.

 Падставай культу Маці Божай Добрай Рады з’яўляюцца біблійныя тэксты з кніг мудрасці, якія адносяць да Найсвяцейшай Панны Марыі, а таксама тэалагічныя тэксты св. Аўгустына, св. Ансэльма з Кантэрберы і св. Бернарда з Клерво пра Маці Божую, як пасрэдніцу ласкаў, асабліва дароў Духа Святога.

На пачатку нашага стагоддзя папа Леў XIII далучыў заклік “Maці Добрай Рады” да Ларэтанскай Літаніі.

З 1467 г. гэты тутул звязаны з абразом Маці Божай у Геназане (Італія), якая была тады сусветным цэнтрам гэтага культу. Абраз візантыйскага стылю, нагадваючы фрагмент фрэскі, у памерах 42,5 x 31 cм, прадстаўляе бюст Маці Божай з Дзіцяткам Езусам, якое абдымае шыю Маці, а свой твар абапірае на Яе шчаке. Выраз Яго твару не дзіцячы. З бязмежнага позірку прамаўляе Мудрасць Божая, да слоў якой уважліва прыслухоўваецца Марыя. Спачатку гэтую выяву называлі Маці Божай Райскай, Цудоўнай або Мадоннай Албанцаў. У апошнія часы яе называюць Маці Божай Добрай Рады.

Паводле легенды, бл. Петруча з Геназаны жадала пабудаваць касцёл у гонар Маці Божай Добрай Рады, але ў яе скончыліся матэрыяльныя сродкі. Калі людзі смяяліся з яе клопатаў, Петруча запэўніла іх, што нашая добрая Гаспадыня зробіць усё, што трэба. Легенда апавядае далей, што аднойчы, дакладна ў палудзень, абраз Маці Божай зышоў на яшчэ не скончаныя муры касцёла, а да Геназаны прыехалі двое мужчын са Скутары (Албанія), якія сцвярджалі, што бачылі, як абраз адарваўся ад сцяны і ўзносіўся да неба. Тагачасны правінцыял Амброзы з Кура ў хроніцы – пад датай 25 красавіка 1467 г. – запісаў толькі тое, што “на сцяне касцёла з верху паказаўся нейкі абраз блаславёнай Дзевы”. Хранолаг нічога не кажа пра ўздымаючыся абраз, хоць напэўна быў перакананы, што гэта была надзвычайная з’ява. Праўдападобна ў той жа час нарадзілася легенда, што фрэска з’явілася, як дар неба. Не толькі жыхары горада пачалі ўшаноўваць стары абраз Марыі, але хутка пачаўся вялікі рух пілігрымаў з далёкіх краін. Ужо з першых месяцаў захаваліся шматлікія, натарыяльна зацверджаныя выпадкі выслуханых просьбаў. Гісторыя албанцаў абудзіла вялікі інтарэс і да Геназаны пачалі прыходзіць натоўпы людзей, каб паглядзець на цудоўны абраз Марыі. А калі распаўсюдзіліся навіны пра шматлікія цуды, якія адбываліся перад абразом, пілігрымкі да фрэскі ўзмацніліся.

Сучасныя даследванні не паццвярджаюць гэтай прыгожай легенды. Образ у гэтым стылю мае свае карані ва Ўсходнім Касцёле і магчыма, што ў Геназане пасяліліся людзі, якія прыйшлі туды з Усходу і прынеслі яго з сабой. Паводле апошніх даследванняў фрэска паходзіць з малярскай школы Джэнтыле Фабрыяно, далікатнае і адухаўлёнае мастацтва якога дыхае яшчэ поўняй позняй готыкі. Фрэска была намаляваня каля 1400 г. Праз некалькі гадоў Папа Марцін V (+ 1431), які падчас гарачых летніх месяцаў затрымліваўся ў Геназане, месцы свайго нараджэння, зрабіў для Аўгустыянаў прыгожы мармуровы рэльеф Мадонны з Дзіцяткам, тыповы мастацкі твор рэнесансу. Старэйшы абраз (фрэска), які не вельмі адпавядаў пачуццю прыгажосці новага стылю, быў заменены новым мастацкім творам і завешаны.

Рацыянальна цяжка растлумачыць неверагодна вялікую лічбу пілігрымаў, пра якія апавядаюць старыя хронікі, а таксама да сённяшняга трываючы іх наплыў. Папа Ян XXIII, перад распачаццем Другога Ватыканскага Сабору, таксама пілігрымаваў да Геназаны.

Марыя заслугоўвае тытул Маці Добрай Рады ў шматлікім сэнсе. Яна нарадзіла прадказанага прарокам Ісайям “Сапраўднага Дарадчыка”, на якім спачывае Дух Божы. Аднак сама Марыя таксама з’яўляецца добрай Дарадчыцай. Словамі Евангелля св. Яна: “Зрабіце ўсё, што Ён вам скажа”, яна дае канчатковую параду; бо той, хто шукаючаму парады пакажа на Хрыста і Яго Слова, заўсёды добра раіць.

Абраз каранаваў у 1682 г. папа Інакенцій XI, a ў 1867 г. з нагоды 400-годдзя аб’яўленняў яшчэ раз папа Пій IX. Развіццё культу адбылося пад канец XVII ст. у сувязі з каранацыяй абраза. Шматлікія копіі з XVIII i XIX ст. былі распаўсюджаны ў Італіі, Гішпаніі, Бельгіі, Германіі, Чэхіі і Польшчы, а таксама ў Амерыцы, Аўстраліі і Афрыцы.

Вакол цудоўных абразоў паўставалі сантуарыі і пілігрымковыя цэнтры; асабліва ў касцёлах Аўгустыянаў. Маці Божая Добрай Рады з’яўляецца галоўнай апякункай Албаніі.

Свята на ўспамін цудоўнага аб’яўлення абраза зацвердзіў 25 IV 1727 г. папа Бенэдыкт XIII, a папа Пій VI перанёс яго на 26 IV (з-за таго, што 25 IV выпадае ўрачыстасць св. Марка Евангеліста).